Pandemiden sonra dezenfektan ve antibakteriyel ürün kullanımı arttı.
Bu ürünlerde bulunan kuaterner amonyum bileşikleri ile ilgili endişeler artıyor.
Bazı araştırmalar, bu bileşiklerin astım, doğurganlık azalması ve nörolojik sorunlar gibi sağlık riskleriyle bağlantılı olabileceğini gösteriyor.
Bilim insanları, daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu ve şu anda bu ürünlerin kullanılmasının bırakılması gerektiğini söylemiyor.
Yine de, evlerinizde kullandığınız ürünlerin içeriğini kontrol etmek ve kuaterner amonyum bileşikleri içermeyen ürünler tercih etmek daha bilinçli bir seçim olacaktır.
Sabunlar ve deterjanlar gibi dezenfektan ürünlerinde bulunan kuaterner amonyum bileşikleriyle ilgili endişe verici araştırmalar bulunmaktadır. Bu bileşiklerin bazıları, hücre zarlarını parçalayarak virüsleri ve bakterileri öldürebilir, ancak aynı zamanda insan sağlığı üzerinde de olumsuz etkilere neden olabilirler.
Özellikle yeni araştırmalarda, kuaterner amonyum bileşiklerinin beyin hücrelerine zarar verebileceği ve oligodendrosit adı verilen belirli bir beyin hücresini etkileyebileceği ortaya çıkmıştır. Bu hücreler, sinirlerin etrafını kaplayan önemli yağ tabakasını üretirler. Fareler üzerinde yapılan çalışmalarda, bu bileşiklerin oligodendrositleri öldürdüğü ve bazı hücre gelişimini engellediği gözlemlenmiştir.
Ayrıca, kuaterner amonyum bileşiklerine maruz kalan farelerde beyin hücrelerindeki kayıpların belirlendiği ve bu bileşiklerin genetik yatkınlığı olan kişilerde hastalıkları tetikleyebileceği öne sürülmüştür. Bu maddelerin insan sağlığı üzerindeki etkileri hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Kuaterner Amonyum Bileşikleri: Endişe Verici Bir Kimyasal Sınıfı mı?
Kuaterner amonyum bileşikleri (QAC’lar), dezenfektanlar ve antibakteriyel ürünlerde yaygın olarak kullanılan bir kimyasal madde sınıfıdır. Pandemiden sonra bu ürünlerin kullanımı önemli ölçüde artmış olsa da, QAC’ların insan sağlığı üzerindeki etkileri ile ilgili endişeler de artmaktadır.
2023 yılında yapılan bir değerlendirmede:
25’ten fazla araştırmacı, QAC’ları “endişe verici bir kimyasal sınıfı” olarak nitelendirdi.
QAC’lara maruziyetin astım ve KOAH riskini artırdığı ve farelerde doğurganlığı azalttığı gözlemlendi.
Son araştırmalar:
ABD’deki Case Western Reserve Üniversitesi Tıp Okulu’ndan araştırmacılar, QAC’ların oligodendrosit adı verilen bir tür beyin hücresine zarar verebileceğini keşfetti.
Oligodendrositler, sinirleri çevreleyen ve sinyallerin hızlı iletilmesine yardımcı olan miyelin kılıfını üreten hücrelerdir.
QAC’lara maruziyetin oligodendrositleri öldürdüğü ve bu durumun nörolojik problemlere yol açabileceği düşünülüyor.
Uzmanlar ne diyor?
Bilim insanları, daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu ve şu anda QAC içeren ürünlerin kullanımının bırakılması gerektiğini söylemiyor.
Yine de, evlerinizde kullandığınız ürünlerin içeriğini kontrol etmek ve QAC içermeyen ürünler tercih etmek daha bilinçli bir seçim olacaktır.
Dikkat edilmesi gerekenler:
QAC’lar, “amonyum klorür” veya “onyum klorür” ile biten isimlerle karşımıza çıkabilir.
En yaygın örneklerden biri el sabunlarında bulunan benzalkonyum klorürdür.
Tüm QAC’ları bilmek mümkün değil, bu nedenle ürünlerin içeriğini araştırmak önemlidir.
Bu ürünlere maruziyetin herkes için aynı etkiye sahip olmayabileceği unutulmamalıdır. Bazı kişilerde daha yüksek risk oluşabilir.
Hamileler, bebekler ve hassas ciltli bireyler bu ürünlere karşı daha dikkatli olmalıdır
